Praza Pública

A través deste blog, tanto o alumnado de 1º como o de 2º de bacharelato, atopará informacións e propostas de traballo, algunhas con carácter común (como, por exemplo, as tertulias), outras específicas, ben de 1º, ben de 2º.
Para comezar, de seguido podedes ver os criterios xerais que se seguirán para a avaliación, tanto en 1º como en 2º de bacharelato:

CONDICIÓNS PARA A AVALIACIÓN
FILOSOFÍA E CIDADANÍA. 1º BACH
Curso 13 - 14

A avaliación fundamentarase nos seguintes materiais e actividades:

1. Libro de texto
O libro de texto do alumnado será Filosofía e Cidadanía, Bacharelato 1, de Edicións Xerais de Galicia. Cómpre ter en conta que o libro de texto é concibido como un material de consulta e apoio, non como a referencia única arredor da cal debe xirar o traballo de clase e a avaliación. Isto significa, por un lado, que de ningún modo se poderá desenvolver a totalidade do seu contido (non o permite o tempo de clase dispoñible) e, en consecuencia, o profesor explicará que contidos van ser traballados e cales non; e, por outro, que o profesor poderá incluír algún material complementario de traballo, que tamén será contemplado como contido avaliable.

2. Exposición de temas en clase
· O alumnado organizarase en grupos de traballo, cun mínimo de tres compoñentes e un máximo de catro. O profesor encargará a cada grupo de traballo, con polo menos unha semana de antelación, a preparación dun tema do programa para a exposición en clase. Os grupos de traballo non teñen por que ser inalterables ao longo do curso, senón que poden variar, se así o deciden os seus compoñentes, ao afrontar os novos temas.
· Cada compoñente do grupo poderá optar entre tres opcións para a exposición en clase:
· Opción A: Unha interpretación persoal sobre o tema ou un aspecto do tema.
· Opción B: A análise e comentario dun texto (dos recollidos no libro ou proposto polo alumno ou alumna, previo acordo co profesor).
· Opción C: Presentación dunha exposición escrita a xeito de breve ensaio ou disertacións persoal ou do grupo.
· En todo caso, a exposición non deberá exceder dos 25 minutos, para deixar tempo á intervención do profesor ou do alumnado en forma de preguntas e debate.
· Para a exposición poderase dispór de cantos medios de apoio se precise (notas, libros, uso de medios audiovisuais…), para o cal o grupo deberá reclamalos con anticipación ao profesor. Con todo, deberase ter en conta que non se trata de ler un texto xa escrito (como, por exemplo, o que aparece no libro de texto) -agás que este sexa creado polo propio grupo ou por algún dos compoñentes (opción C)- senón de explicar os coñecementos adquiridos sobre o tema, demostrando que se entenden e utilizando unha linguaxe asequible para todos os restantes alumnos. Por esa razón, cando se precise utilizar conceptos técnicos ou complexos, estes conceptos deben ser previamente definidos e explicados. Se houbese algún aspecto do tema que, malia o esforzo do grupo, non o dera entendido, débese consultar previamente ao profesor.
· Porase especial atención na análise de textos (ver “ferramentas do oficio” das Unidades 11 e 14), aplicando a metodoloxía de mapas conceptuais (“ferramentas do oficio” da Unidade 5) que será explicada no seu momento polo profesor. Este destacará tamén previamente que textos deben analizarse na exposición en clase do tema, en diálogo cos compoñentes do grupo.
· En todo caso, cómpre ter en conta que o profesor avaliará e cualificará, non a correcta comprensión do tema, senón o esforzo por chegar a comprendelo. Así, a errónea definición ou mala interpretación de conceptos ou ideas que se expoñen por primeira vez en clase non serán avaliadas negativamente. Si o serán no caso de que se trate de conceptos ou ideas xa explicados previamente en clases anteriores.
· A avaliación da exposición en clase será anotada como “deficiente”, “regular”, “aprobado”, “notable” ou “sobresaliente”. No caso de obter un “deficiente”, ao alumnado que compoña o grupo (se a avaliación é conxunta) ou ao alumno ou alumna así avaliado, lle será restado un punto da media que obteña polos demais conceptos na avaliación trimestral. A obtención dun “regular” implica que a nota non sofre variación. As demais notas farán media coa nota media restante. Así, o “aprobado” non cambiará un 5 ou un 6, pero pode restar algo a unha nota superior; o “notable” non cambiará un 7 ou un 8, pero permitirá acadar o aprobado a quen teña cando menos un 3; e o “sobresaliente” non cambiará un 9 ou un 10, pero ademais de permitir aprobar a quen obteña de media polo menos un 2,5, significará pasar ao notable (7) a quen só teña aprobado (5).

3. Desenvolvemento de procedementos de traballo filosófico
· Mensualmente (coa excepción dos meses de setembro, maio e xuño) realizarase un traballo individual sobre os temas que se vaian tratando ao longo do curso, desenvolvendo algúns dos procedementos contemplados no libro de texto (ver programación) ou outros que o profesor irá explicando e propoñendo.
· O profesor presentará os materiais a partir dos que se efectuará o traballo e explicará os pasos e procedementos a aplicar. Estes materiais e explicacións serán expostas no blog do departamento de Filosofía, ao que se pode acceder a través do sitio en Internet do instituto (www. centros.edu.xunta.es/ieseduardopondal).
· Este traballo será desenvolvido fóra de clase, respectando os prazos que en cada caso se explicitarán no blog.
· A avaliación deste traballo oscilará entre “deficiente”, “regular”, “aprobado”, “notable” e “sobresaliente”. Os traballos deficientes deberán ser feitos de novo. Os que merezan o notable, poderán sumar un punto á nota media final do trimestre, e os que merezan sobresaliente, dous puntos.

4. Exercicios escritos
· Concluída a exposición e revisión dun tema na clase, realizarase un exercicio escrito que constará dun texto acompañado de tres preguntas (agás algún caso en que se prescindirá de texto como no tema de Lóxica): a primeira consistirá nunha análise e comentario de texto, máis outras dúas preguntas de carácter específico ou xeral. A primeira pregunta valorarase cun 4 de nota máxima, e as dúas restantes cada unha cun 3 (agás casos excepcionais, que serán precisados previamente).
· De se utilizar un mapa conceptual como apoio para a análise de texto, cómpre ter en conta que este debe ir acompañado da análise argumentada e desenvolvida. O mapa conceptual sen ese acompañamento carece de valor.
· O calendario aproximado destes exercicios escritos é detallado na programación final.
· Todo exercicio que reciba unha avaliación negativa (inferior a 4,5) poderá ser recuperado polo alumnado. As datas de recuperación deberán ser fixadas polo propio alumnado, previa consulta co profesor (agás o exercicio de recuperación final, que será inmediatamente antes da avaliación final).

5. Tertulia filosófica
Actividade de carácter voluntario que terá lugar unha vez ao mes e desenvolverase pola tarde, fóra do horario lectivo, no espazo da bibliotecaria. O alumnado participante deberá levar lido un ou varios textos previamente seleccionados polo profesor a partir dun tema dado, que se procurará que garde relación co tema do traballo filosófico (ver punto 3). A actividade consistirá no debate libre sobre o contido dos textos seleccionados. O profesor actuará de coordinador e un ou varios alumnos encargaranse de facer unha presentación resumida do contido e a proposta de debate, de xeito que ao longo do curso todos os alumnos e alumnas cheguen a asumir nalgún momento esta función.
A simple participación activa (demostrando ter lidos os textos seleccionados) será avaliada cun punto adicional, puidendo esta puntuación subir ata dous ou, excepcionalmente, tres puntos adicionais en caso de ter demostrado unha excelente comprensión dos textos e capacidade expositiva das propias ideas en relación con eles.

6. Avaliación trimestral
Do que levamos dito, séguese que a avaliación trimestral será o resultado da media das avaliacións das exposicións de grupo en clase, os exercicios escritos e o desenvolvemento dos traballos no blog.

7. Investigación sobre un tema de interese filosófico
· Individualmente ou, preferentemente, en grupos de traballo (que poderán ser os mesmos das exposicións en clase ou outros formados ad hoc) poderá realizarse un traballo de investigación filosófica en profundidade sobre un tema de libre elección (o profesor poderá suxerir posibles temas).
· O alumnado que opte por desenvolver o traballo de investigación quedará eximido da obrigatoriedade de presentar o traballo filosófico mensual.
· O procedemento de investigación filosófica é explicado no apartado final (“ferramentas do oficio”) da Unidade 15 do libro de texto.
· Antes do último día do mes de setembro, todo o alumnado deberá decidir se quere optar polo desenvolvemento dunha investigación e cal será o tema da mesma.
· O mes de outubro comezarán os traballos previos de investigación.
· Durante os meses de outubro, novembro e decembro o profesor atenderá as consultas do alumnado para revisar os primeiros pasos da investigación, axudándoo a seleccionar a hipótese ou hipóteses a comprobar, determinar a metodoloxía da investigación e planificar os pasos para o seu desenvolvemento.
· Durante o segundo trimestre os grupos de traballo realizarán fóra das horas de clase as súas respectivas investigacións. En todo momento poderán contar co apoio e asesoría do profesor.
· O resultado da investigación deberá ser entregado na primeira quincena do mes de maio (agás que o profesor especifique algo noutro sentido).
· A avaliación deste traballo de investigación sumará un punto á nota final, no caso de que que sexa considerado aceptable a xuízo do profesor, un e medio se é notable, e dous, se é considerado sobresaliente. Con todo, nunca significará unha diminución da nota que nese momento os alumnos ou alumnas teñan como media. Se o traballo non é presentado no prazo debido, implicará o suspenso do alumno ou alumna, ata que sexa finalmente entregado. En caso contrario, deberá ser presentado en setembro para que o alumno ou alumna poida acadar o aprobado, como mínimo.

8. Avaliación final
A avaliación final obterase aplicando a media das notas obtidas nos tres trimestres (máis a da investigación, no caso do alumnado que teña optado por facela). Se a nota media final non acada 4,5, o alumno ou alumna non obterá o aprobado e deberá recuperar en setembro, de acordo co que o profesor indique.

PROGRAMACIÓN DO CURSO
(Poderá sufrir modificacións)

Setembro
Tema: O saber filosófico (Unidade 1).
Contidos: Definición de filosofía. Partes da Filosofía. Diferencias entre Filosofía e ciencias. Clasificación das ciencias. Procedementos: O mapa conceptual (Unidade 5)

Outubro
Tema: Teoría do coñecemento (1).
Contidos: Facultades que interveñen no proceso do coñecemento.Coñecemento e verdade. A epistemoloxía da modernidade e o paradigma do suxeito.(Unidade 2 e textos adicionais).
Procedementos: O debate e o discurso argumentativo (Unidades 2, 3 e 12).
Avaliación: Primeira semana: presentación traballos mapa conceptual. Presentación dos traballos no blog ou elección de tema para investigación filosófica. Primeira quincena: exercicio escrito sobre Unidade 1.

Novembro
Tema: Teoría do Coñecemento (2).
Contidos:O desenvolvemento das neurociencias e a crítica do paradigma do suxeito. Novas achegas científicas ao coñecemento do cerebro (neurociencias) e debate sobre as súas implicacións para as concepcións filosóficas sobre a noción de “conciencia” ou “eu”, e para as teorías filosóficas sobre o coñecemento. (Textos propostos polo profesor)
Avaliación: Presentación dos traballos no blog. Primeiras consultas sobre o traballo de investigación (ver “ferramentas do oficio na Unidade 15). Primeira semana: exercicio de Teoría do Coñecemento (I).

Decembro
Tema: Lóxica.
Contidos: A argumentación correcta (Unidade 3).
Procedementos: Dilemas e falacias (Unidade 9).
Avaliación: Presentación traballos do blog. Continúan os labores de preparación da investigación filosófica. Primeira semana: exercicio de Teoría do Coñecemento (II).

Xaneiro
Tema: Epistemoloxía.
Contidos: A racionalidade científica (Unidade 4). O) coñecemento científico. As hipóteses e o método hipotético. A contrastación das hipóteses e a teoría da falsación. Paradigmas científicos.
Procedementos: Redacción dun texto filosófico (Unidade 8). A disertación (Unidade 10).
Avaliación: Presentación traballos do blog.Inicio do traballo de investigación filosófica. Primeira semana: Exercicio de Lóxica.

Febreiro
Tema: Ética e Filosofía moral (1).
Contidos: Nin deuses nin bestas, humanos (Unidade 9). Á procura da felicidade: o individuo (Unidade 10).
Procedementos: Inferencias, dilemas e análise de textos (Unidade 11).
Avaliación: Presentación traballos do blog. Desenvolvemento traballo investigación. Primeira semana: exercicio de Epistemoloxía.

Marzo
Tema: Ética e Filosofía moral (2).
Contidos: Por mor do deber: a persoa (Unidade 11). Teorías morais universalistas na filosofía moderna e contemporánea. Procedementos: O comentario de texto (Unidade 14).
Avaliación: Presentación traballos blog.Desenvolvemento traballo investigación. Primeira semana: exercicio de Ética e Filosofía Moral (1).

Abril
Tema: Filosofía política (1).
Contidos: O dereito e a xustiza: o cidadán (Unidade 12). Formas de lexitimación e lexitimidade democrática (Unidade 15). Procedementos: A crítica na política (Unidade 13).
Avaliación: Presentación traballos blog.Desenvolvemento traballo investigación. Primeira semana: exercicio de Ética e Filosofía moral (2).

Maio
Tema: Filosofía política (2).
Contidos: A orixe da sociedade e do Estado (Unidade 13). A constitución civil debe ser repubicana (ao modo kantiano) (Unidade 14). O futuro da democracia (Unidade 15).
Procedementos: A investigación filosófica (Unidade 15).
Avaliación: Presentación traballo investigación. Primeira semana: exercicio de Filosofía Política.Primeira quincena: entrega dos traballos de investigación.

Xuño
Tema: Filosofía política.
Contidos: A nación e o Estado en tempos de globalización (Unidade 15).
Procedementos: Traballo con mapas (Unidade 16).
Avaliación: Exposición en clase dos traballos de investigación.Exercicios de recuperación final.

CONDICIÓNS PARA A AVALIACIÓN
HISTORIA DA FILOSOFÍA – 2º BACH
(Curso 13 - 14)

A avaliación do alumnado da materia Filosofía de 2º de bacharelato fundamentarase esencialmente nas seguintes actividades:

1. Libro de texto
O libro de texto do alumnado será Historia da Filosofía, Bacharelato 2, de Edicións Xerais de Galicia. Cómpre ter en conta que o libro de texto é concibido como un material de consulta e apoio, non como a referencia única arredor da cal debe xirar o traballo de clase e a avaliación. Isto significa, por un lado, que de ningún modo se poderá desenvolver a totalidade do seu contido (non o permite o tempo de clase dispoñible) e, en consecuencia, o profesor explicará que contidos van ser traballados e cales non; e, por outro, que o profesor poderá incluír algún material complementario de traballo, que tamén será contemplado como contido avaliable.

2. Intervencións en clase
O alumnado organizarase en grupos de traballo, cun mínimo de tres compoñentes e un máximo de catro. O profesor encargará a cada grupo de traballo, con suficiente antelación, a preparación dun tema do programa para a exposición en clase. O traballo sobre os temas orientarase cara á preparación dunha “composición filosófica” seguindo o modelo proposto pola CIUG para o exame de acceso á universidade. (http://ciug.cesga.es/grupos/filosofia.html, e en especial http://ciug.cesga.es/grupos/filosofiamodelo.html). Cada grupo centrará a súa exposición na análise e comentario dun texto, aplicando a metodoloxía que o profesor explicará ao comezo das clases. Previamente, o profesor indicará os textos sobre os que se traballará que, na maior parte dos casos, serán seleccionados a partir dos propostos pola CIUG (http://ciug.cesga.es/grupos/filosofiatextos.html).
Para a idónea presentación dos traballos do grupo, e especialmente para a preparación dos exercicios escritos (véxase máis abaixo) é tamén conveniente o uso do libro A composición dun texto filosófico. Edicións Xerais de Galicia, aínda que non se considerará obrigatoria a dispoñibilidade do mesmo por parte do alumnado, como no caso do libro de texto.
A exposición de cada grupo non debería superar os 25 minutos, co obxecto de deixar tempo para as aclaracións e explicacións do profesor e, se fose o caso, o debate cos restantes alumnos e alumnas. Esta exposición en ningún caso deberá adoptar a forma da lectura dun texto previamente escrito. O grupo porá dispór de cantos medios de apoio considere oportuno utilizar (notas, libros, recursos audiovisuais…).
Por outra banda, todo o alumnado (non só os compoñentes do grupo encargado da exposición na aula) deberá desde o primeiro momento desenvolver en casa as composicións filosóficas que vaian sendo programadas e que o profesor indicará en cada momento.
En todo caso, cómpre ter en conta que o profesor avaliará e cualificará, non a correcta comprensión dos textos (acéptase que en principio se presentarán erros de interpretación, sen que estes erros teñan por qué ser penalizados na avaliación), senón o esforzo por chegar a comprendelos; nin tampouco o desenvolvemento acertado da composición, senón a progresión que cada alumno ou alumna vaia amosando a partir dos primeiros exercicios.

3. Exercicios escritos
Concluída a exposición de cada tema, realizarase un exercicio escrito elaborado segundo o modelo empregado nas probas de acceso á Universidade (ver estrutura dos modelos de exames na páxina da CIUG). A avaliación efectuarase tamén seguindo os criterios da CIUG.
Para a preparación dos exercicios é moi conveniente consultar o libro A composición dun texto filosófico. Edicións Xerais de Galicia (existen exemplares na biblioteca), onde se recollen tanto unha metodoloxía para a redacción das composicións como exemplificacións de distintas composicións a partir de modelos de exames.

4. Tertulia filosófica
Actividade de carácter voluntario que terá lugar unha vez ao mes e desenvolverase pola tarde, fóra do horario lectivo, no espazo da bibliotecaria. O alumnado participante deberá levar lido un ou varios textos previamente seleccionados polo profesor a partir dun tema dado, que se procurará que sexa asequible tamén para o alumnado de 1º de bacharelato sen deixar de incluír referencias ao programa de Historia da Filosofía. A actividade consistirá no debate libre sobre o contido dos textos seleccionados. O profesor actuará de coordinador e un ou varios alumnos encargaranse de facer unha presentación resumida do contido e a proposta de debate, de xeito que ao longo do curso todos os alumnos e alumnas participantes cheguen a asumir nalgún momento esta función.
A simple participación activa (demostrando ter lidos os textos seleccionados) será avaliada cun punto adicional, puidendo esta puntuación subir ata dous ou, excepcionalmente, tres puntos adicionais en caso de ter demostrado unha excelente comprensión dos textos e capacidade expositiva das propias ideas en relación con eles.

5. Lectura de textos
Ao longo do curso, cada alumno e cada alumna deberán ler uns textos relacionados cos autores previstos na programación e presentar un resumo dos mesmos. Estes textos deberán ser extraídos de calquera destas tres fontes:
• A composición dun texto filosófico. Edicións Xerais de Galicia (ACdTF)
• CIUG. Textos (http://ciug.cesga.es/grupos/filosofiatextos.html) (CIUG)
• J. Gaarder. El mundo de Sofía. (EMdS)
A presentación do resumo das lecturas destes textos (que teñen un carácter xeral, con autores de distintos períodos históricos) deberá facerse coincidir, de xeito aproximado, coa exposición de cada autor en clase. Así, o resumo dos textos de Platón (OCdT, AcdTF ou CIUG) ou a parte relativa á filosofía platónica (El mundo de Sofía), entregaríase á final do mes de outubro (véxase á cronoloxía prevista máis abaixo), o do texto de Tomé de Aquino ou a filosofía medieval en decembro, e así sucesivamente.
Ademais, deberán escoller tamén un libro específico dun autor, entre os seguintes:
• Platón. Apología de Sócrates.
• Platón. OBanquete.
• Platón. La República (libros III a VIII).
• Aristóteles. Ética a Nicómaco.
• Aristóteles. A Política.
• San Agustín. Confesiones.
• Descartes. Discurso do método.
• Locke. Carta sobre la tolerancia.
• Hume. Diálogos sobre la religión natural.
• Kant. La paz perpetua.
• Marx e Engels. Manifesto comunista.
• Nietzsche. Así habló Zaratustra.
O resumo do libro seleccionado poderá presentarse en calquera momento do curso (pero non máis tarde da semana inmediatamente posterior ás vacacións de Semana Santa), facendo as veces do resumo correspondente a ese mes. O resumo debe probar a lectura e comprensión do libro por parte do alumno ou alumna. Caso de que algunhas das partes resulten de difícil comprensión, o autor do resumo fará explícitas esas dificultades e explicará o por qué das mesmas.
A non presentación destes resumos implicará suspender a materia. A avaliación dos resumos poderá proporcionar entre un ou tres puntos adicionais, sobre a cualificación previa, na avaliación trimestral.

Cronoloxía aproximada

Stbro-Outubro
Temas: A formación da polis grega. Do Mito ao Logos / Dos Presocráticos aos sofistas. Sócrates / Platón
Textos Platón: ACdTF, CIUG ou EMdS (pp. 73 – 86 / 94-114)

Novembro
Tema: Aristóteles
Textos Aristóteles: ACdTF, CIUG ou EMdS (pp. 126-142)

Decembro
Temas: Da Filosofía helenística á Filosofía medieval / Agostiño e Tomé de Aquino
Textos Agostiño / Tomé de Aquino: ACdTF, CIUG ou EMdS (pp. 154 – 169 / 206 - 228)

Xaneiro
Temas: Da Filosofía renacentista á Reforma / Inicio da Filosofía moderna / Racionalismo e Empirismo
Textos Descartes / Hume / Locke: ACdTF, CIUG ou EMdS (pp. 283 – 298 / 310 - 339).

Febreiro / Marzo
Tema: Kant e a Ilustración
Textos Kant: ACdTF, CIUG ou EMdS (pp. 365 - 413)

Abril
Tema: Nietzsche e a crítica da Ilustración
Textos Nietzsche: ACdTF, CIUG ou EMdS pp. 560 - 580

Maio
Tema: Karl Marx
Textos Marx: ACdTF, CIUG ou EMdS (pp. 471 – 493)

Trackback URI | RSS Comentarios