|
| |
|
|
Cando estiveron as tecedeiras
no colexio recibimos moita información sobre este oficio tradicional, poidemos observar de preto como facían o seu
traballo no tear, e tamén nos
deixaron practicar baixo a súa atenta mirada. Sobre este oficio tradicional
aprendemos que:
|
|
-
Os teares constan de dúas ordes de pezas:
-
Sustentantes: forman unha armadura con catro
pés que sosteñen parte das pezas e, por riba, ben por medio dunhas
columnas, ben pola prolongación dos pés, outra serie de travesas
aguantan o resto do mecanismo.
-
Sustentadas (todas móbiles) son as seguintes
a contar dende o sitio en que se pon a tecedeira: orgo do pano,
eixe trasversal no que, por medio dun espeto, se amarra o comezo
do lenzo, que se tensa cunha baraza presa ó pecho e o torno.
A seguir atópase o pente, aloxado no canal de madeira e
suspendido por dous brazos dunha travesa situada na parte
posterior. A continuación están os lizos, que son dous, formado
cada un por unha transa de fíos que levan no medio un lazo e van
suspendidos dunhas cordas que pasan por unhas rodelas, de tal
xeito que cando unha baixa a outra sobe debido a dous pedais de madeira
chamados premedeiras. No outro extremo do tear atópase o orgo
do liño, semellante en todo o do pano.
-
O labor de tecer:
-
Ponse a tecedeira onda o orgo do
pano, pisando unha premedeira con cada pé; calca unha delas
e entón a trama divídese en dúas series, unha enriba e outra debaixo,
coa man dereita bota a lanzadeira por entre elas, no sector situado
diante do pente, tendo antes atado o cabo do fío da canela
a un dos da trama. Coa man esquerda recolle a lanzadeira, invirte
os lizos e apreta o fío que pasou batendo cara sí co pente,
que acciona coa man dereita ou esquerda, segundo a que lle deixe libre a
lanzadeira.
-
A seguir, repite a operación de esquerda a
dereita e así segue ata rematar.
-
Conforme vai tecendo, vai envurullando o lenzo
no orgo do pano e afrouxando o fío no orgo do liño.
-
Para manter a tea estirada cara ós lados,
pónselle unha peza de ferro que estira e encolle e que , posta por riba
do lenzo, prende nel cuns dentes que leva nos extremos, esta peza é o tempereiro.
-
O rematar o liño que hai no orgo, sóltase do
compostorio, quedando o fío sostido polas canas da cruz, e
séguese tecendo deica chegar aquelas ós lizos, dándose entón
por rematado o traballo, pois só resta quitar o lenzo do orgo do
pano.
-
No tear pódense facer tecidos de todas castes,
sexan de lá, de liño ou de algodón. A técnica é a mesma para todos eles
agás nalgúns coma os lenzos labrados que non son lisos e que presentan
certas novidades na fabricación
|
