IES do Castro de Vigo

Non é a primeira vez, nin será a derradeira, que o alumnado do centro ten a ocasión de escoitar de primeira man cal foi a xénese na creación do libro, Palabras de auga, por voz do seu autor, Marcos Calveiro, natural de Vilagarcía pero vigués de adopción desde hai bastantes anos. Home polifacético, onde os haxa, porque da súa primeira profesión de avogado e escritor vén de introducirse no mundo da hostelaría alá polo barrio de Teis, de onde el xa era veciño.

A editorial Xerais, unha vez máis vén de brindarnos esta oportunidade de contar coa súa presenza, despois de que este curso xa compartira Manuel Rivas outra xornada co alumnado de 3º da ESO. A obra de Marcos Calveiro, xa abondo ampla e ao mesmo tempo merecente de varios premios literarios, especialmente entre os lectores máis novos, pero non exclusivamente porque xa se ten introducido tamén na literatura para adultos con novelas como Festina lente, ou, máis recentemente con Fontán,(Editorial Galaxia) o grande coñecedor do territorio galego que o levou a crear o mapa máis completo de Galicia, cando aínda os recursos técnicos na cartografía eran moi rudimentarios.

Por outra banda, o club de lectura do centro vén de escoller como obra de reflexión a que foi  premio Ala Delta e White Ravens en 2008 por O carteiro de Bagdad. En conclusión, que a súa obra xa non é algo anecdótico ou de principiante, senón de experto e sesudo narrador, e que polo que se ve non deixa de sorprendernos cada ano con títulos novos.

A sesión deste día centrouse na análise de como xurdiu unha novela de ambiente africano, Palabras de auga. Pois, de algo tan sinxelo como unha fotografía que o autor viu un día nunha revista e cuxa imaxe o impactou polo significado que encerraba: unhas mulleres, ao pé duns termiteiros peneiraban o que formaba parte desas “construcións” para aproveitar os grans que xuntaban as formigas e logo poder elaborar unha especie de masa para obter pan para darlle de comer á súa familia. E a partir de aí investigar sobre as condicións de vida das familias que sofren as consecuencias da seca, dos incendios, e sobre todo as consecuencias das guerras continuas entre tribos e estados e cuxas consecuencias sofren de xeito cruel os nenos que son sometidos á explotación máis inhumana nas minas de coltan para que a sociedade “moderna” poida desfrutar das prestacións dos móbiles, wifi, etc. Tamén os nenos da guerra, os nenos-soldado, son obxecto de reflexión na novela, porque o irmán do protagonista,Numba, desertará da súa tribo e non aceptará voltar a ela despois de entrar na dinámica deses explotadores de nenos, por iso se escoita que os móbiles, por exemplo, están manchados de sangue inocente.

“Numba deulle as costas e comezou a andar cara á espesura. Amadou observou no seu lombo un feixe de costuróns que non lembraba, como se alguén mallase nel cunha póla espiñenta ata fartar. Alporizado, apertou os puños e comezou a subir o outeiro onde o seu pai o agardaba case no cume. Unha vez xuntos no alto botaron unha derradeira ollada ao campamento e descubriro a Numba ollando para eles. Amadou ergueu a man para despedirse e Numba contestou alzando  a arma e disparando varias veces ao aire. Unha bandada de paxaros asustados saíu das matogueiras co balbordo. Ngugi e Amadou botaron a correr descendendo o outeiro e deixando para sempre a Numba” (Páx.130)

A maiores dos temas suscitados pola da novela, viña   a conto comentar o  drama cotián que están a sufrir os miles de nenos inmigrantes e refuxiados que chegan ás costas do Mediterráneo e do mar Exeo a causa dos desprazamentos de lugares nos que a guerra e a fame son o seu pan de cada día. Así se puxo de manifesto que a actitude de Europa con respecto a este asunto estaba resultando un tanto cínica e moi inxusta.

A  adicatoria do libro aos seus fillos non pode ser máis emotiva:” A Lucas e a Zoe, que procuran formigueiros só por diversión”